AI - nowoczesny asystent

Obok wojny handlowej między Stanami Zjednoczonymi a Chinami, zainicjowanej działaniami Donalda Trumpa w 2018 roku, równolegle pomiędzy tymi mocarstwami toczy się wojna technologiczna w dwóch obszarach: półprzewodniki i sztuczna inteligencja. Wysiłki USA na rzecz ograniczenia chińskich zdolności do produkcji i rozwoju najbardziej zaawansowanych układów nasilają się tym bardziej, że są one kluczowe do rozwoju sztucznej inteligencji. Tymczasem Chiny nie dają za wygraną. Jak wynika z najnowszego raportu ONZ, w latach 2014-2023 chińskie podmioty opatentowały ponad 38 tys. wynalazków związanych z generatywną AI, co stanowi ponad 6-krotnie więcej niż patenty w tego samego okresu w USA. Państwo Środka konsekwentnie dąży do osiągnięcia poziomu amerykańskich gigantów, w szczególności w obszarze dużych modeli językowych. Programy LLM uruchomione przez chińskie podmioty Baidu i Alibaba, a także ,,trzyletni plan działania’’ mają na celu napędzenie technologicznego i gospodarczego rozwoju krajowcach firm w dziedzinie AI.

Klucz do przyszłości ludzkości

Według wielu obserwatorów ten obszar rywalizacji jest kluczowy dla przyszłości ludzkości, z uwagi na jej głęboki wpływ na globalną sytuację polityczną. Dzięki takiej koniunkturze znajdujemy się w punkcie zwrotnym współczesnej historii człowieka. Z międzynarodowego chaosu wyłoni się nowy porządek, który zostanie ukształtowany w największym stopniu przez technologię. 

Nie jesteśmy już potrzebni do obsługi ogromnej ilości maszyn jak to było po wybuchu rewolucji przemysłowej. Dziś to modele mogą obsługiwać maszyny. Czy jest jeszcze miejsce dla człowieka?

Człowiek jest istotą zdolną do szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków. Ograniczenia biologiczne są niewątpliwie naszą słabością, jednak z drugiej strony dzięki sztucznej inteligencji ograniczenia wynikające ze słabości naszej biologii mogą stać się bardziej znośne. W ramach przykładu warto przytoczyć ostatnio opublikowany, obiecujący projekt badaczy z New Jersey Institute of Technology, który ma na celu rozwój robotycznych psów reagujących na polecenia właścicieli dzięki sztucznej inteligencji, przetwarzaniu brzegowemu, a także przy wykorzystaniu przenośnych czujników do wykrywania bodźców fizjologicznych i emocjonalnych użytkowników. Roboty, takie jak Unitree Go2, będą dostosowywać swoje zachowanie na podstawie cech osób, z którymi wchodzą w interakcje. Wynalazek ma zastosowanie w opiece zdrowotnej i domowej, pomagając w walce z samotnością i wspierając terapię czy rehabilitację. Naukowcy zauważają, że urządzenia do noszenia, takie jak słuchawki, mogą być wykorzystane do monitorowania aktywności mózgu i mikroekspresji. To pozwoli na bardziej precyzyjne dostosowanie interakcji robotów z użytkownikami. 

Automatyzacja pracy i interakcja międzyludzka

Faktem jest, że wiele stanowisk pracy stricte fizycznej z powodzeniem można zautomatyzować, ale to nie musi oznaczać milionów bezrobotnych ludzi. Sztuczna inteligencja ma wiele zastosowań, ale są obszary, w których nie jest w stanie zastąpić ludzkiej pracy lub jej zdolności są ograniczone. Interakcja człowiek-człowiek, głębokie zrozumienie kontekstu kulturowego, społecznego i emocjonalnego to domeny, w których człowiek ma przewagę. Dlatego w dającej się przewidzieć przyszłości praca emocjonalna czy opiekuńcza, np. psychoterapia, fizjoterapia lub opieka nad osobami w podeszłym wieku wydają się być niezagrożone. AI nie zastąpi ludzkiego dotyku i wielodomenowego poznania. Kolejną kwestią jest etyka i moralność, które są trudne do zakodowania w systemach sztucznej inteligencji. Do ludzkich przewag komparatywnych, w kontekście przyszłego rynku pracy, również zalicza się podejmowanie strategicznych decyzji, zarządzanie kryzysowe, negocjacje czy kierowanie zasobami ludzkimi. Te obszary również wymagają specyficznych umiejętności oraz zdolności do rozumienia niuansów i adaptacji do dynamicznie zmieniających się sytuacji.

Rewolucja technologiczna i zmiana paradygmatu w pracy

Wśród obserwatorów istnieją obawy o przyszłość pracy umysłowej. W tym kontekście nie powinniśmy obawiać się sztucznej inteligencji, a raczej starać się ją poznawać. Jeśli mamy ambicję do osiągnięcia wyższych kompetencji, warto zastanowić się jakie narzędzia AI mogą być pomocne w konkretnej dziedzinie lub na określonym stanowisku. Przyspieszenie realizacji zadań czy analiza dużej ilości danych w krótkim czasie są niezbędne do osiągnięcia przewagi konkurencyjnej, co jest pożądanym celem firm. Kluczem jest optymalizacja. Optymalizując proces oszczędzamy czas, a czas to pieniądz. Sztuczna inteligencja jest doskonałym asystentem, który ułatwia pracę. Co więcej, pozwala wejść na poziomy rozważań w odniesieniu do rozmaitych problemów i rozwiązań, które wcześniej były niedostępne dla ludzi pochłoniętych powtarzalnymi czynnościami czy analizami ograniczonymi ludzkim horyzontem myślowym. Na obecnym poziomie poznania, AI wykazuje cechy bardzo użytecznego asystenta zarówno w świecie nauki, jak i biznesu. Ignorancja wobec tego rodzaju nowoczesnych rozwiązań dziś to gwarantowana przegrana w przyszłości. Przegrana z tymi, którzy w tym momencie poświęcają swoją uwagę i czas na próbę poznania technologii jutra. 

Poprawa jakości życia dzięki sztucznej inteligencji

Optymalizując pracę, możemy również przyczynić się do poprawy jakości i długości życia drugiego człowieka. Bowiem w przypadku takiego zawodu jak lekarz, szybsze rozpoznanie choroby czy efektywna modyfikacja leczenia pacjenta realnie wpływa na proces chorowania a zarazem może poprawić komfort codziennego funkcjonowania chorego. Dowodzi temu choćby ostatnie badanie opublikowane w czasopiśmie Translational Vision Science & Technology, które opisuje jak zaawansowane technologie obrazowania i sztuczna inteligencja umożliwiły automatyzację diagnozy i klasyfikacji stwardnienia rozsianego.

Współpraca w badaniach AI

W kontekście współpracy świata nauki i wielkich technologii warto przywołać też niedawno ogłoszoną współpracę OpenAI z Los Alamos National Laboratory (LANL). Partnerstwo to ma na celu ocenę możliwości modeli AI, takich jak GPT-4o, w rzeczywistych warunkach laboratoryjnych, w tym ich zdolności do wspierania badań biologicznych poprzez multimodalne funkcje, takie jak wizja i głos. Naukowcy równolegle będą badali profil bezpieczeństwa wykorzystywania sztucznej inteligencji w zaawansowanych badaniach bionaukowych. Rosnąca rola sztucznej inteligencji w nauce prawdopodobnie przesunie granice badań naukowych poza zasięg obecnie dostępnych narzędzi. W wyniku tej ewolucji najprawdopodobniej jako ludzkość odniesiemy korzyści zdobywając rozwiązania potrzebne do przezwyciężania naszych biologicznych słabości.

Najnowsze wieści ze świata AI

Panuje powszechne przekonanie, że sezon wakacyjny jest okresem pewnego przestoju bądź spowolnienia w wielu branżach, głownie z uwagi na liczne wyjazdy i generalną atmosferę odprężenia w otoczeniu sprzyjającej pogody. Ten okres w Polsce nazywany jest ,,sezonem ogórkowym’’. Tymczasem wśród gigantów technologicznych takie zjawisko nie występuje. Mało tego, lipiec wręcz obfitował w coraz ciekawsze doniesienia od globalnych liderów AI. 

W połowie ubiegłego miesiąca Open AI ogłosiło wprowadzenie GPT-4o mini, nowego, ekonomicznego modelu AI. Model ten ma na celu rozszerzenie dostępności aplikacji opartych na sztucznej inteligencji dzięki niższym kosztom i opóźnieniom. GPT-4o mini osiąga 82% w teście MMLU, przewyższając inne modele w preferencjach czatu i jest znacznie tańszy niż poprzednie modele, w tym GPT-3.5 Turbo.

GPT-4o mini obsługuje tekst i wizję, a w przyszłości będzie obsługiwać również wejścia i wyjścia tekstowe, graficzne, wideo i audio. Model ma okno kontekstowe o pojemności 128 tys. tokenów i obsługuje do 16 tys. tokenów wyjściowych na żądanie. W testach porównawczych przewyższa inne małe modele w zadaniach wymagających rozumowania, matematyki i kodowania, a także w rozumowaniu multimodalnym.

Z kolei 23 lipca, Meta zaprezentowała swój najbardziej zaawansowany model AI Llama 3.1 405B, który jest prawdziwym rywalem zastrzeżonych modeli, takich jak Claude 3.5 Sonnet od firmy Anthropic oraz GPT-4 od OpenAI, co zostało potwierdzone w licznych eksperymentach. Dzięki otwartej licencji, Llama 3.1 ma potencjał do szerokiego zastosowania i dalszego rozwoju przez użytkowników, w przeciwieństwie do konkurencji. Koncepcja open-source oraz fakt, że najnowszy model składa się z 405 miliardów parametrów sprawiają, że obecnie jest największym na świecie modelem  LLM w otwartym kodem źródłowym. Użytkownicy będą mogli wykorzystywać to wszechstronne narzędzie m.in. do generowania tekstów, rozumowania matematycznego czy kodowania. Obsługa wielu języków oraz integracja z aplikacjami Meta, jak Facebook, Instagram, Messenger i WhatsApp czynią Llamę 3.1 wyjątkowo atrakcyjnym asystentem dla użytkowników. Jednak nie wszyscy będą mogli z niego korzystać. 

Meta zapowiedziała, że nie wprowadzi swojego nadchodzącego multimodalnego modelu AI w Unii Europejskiej z powodu obaw regulacyjnych Oznacza to uniemożliwienie europejskim firmom korzystanie z tego modelu, mimo że jest dostępny na otwartej licencji. Niedawno UE sfinalizowała terminy zgodności dla firm AI na mocy nowego AI Act, który wymaga dostosowania się do przepisów dotyczących praw autorskich, przejrzystości i zastosowań AI do sierpnia 2026 roku. Decyzja Meta jest podobna do wcześniejszego ruchu Apple, które również wykluczyło UE ze swojego wdrożenia Apple Intelligence z powodu obaw związanych z Digital Markets Act. Meta wstrzymała również plany wydania swojego asystenta AI w UE oraz generatywnych narzędzi AI w Brazylii z powodu obaw dotyczących zgodności z ochroną danych. 

Konkurencja nie śpi i już kolejnego dnia po publikacji modelu od Meta, francuski rywal Mistral AI ogłosił wypuszczenie Mistral Large 2, czyli najnowszej wersji swojego flagowego modelu. Nowa wersja oferuje znaczną poprawę w generowaniu kodu, matematyce i rozumowaniu w porównaniu do swojego poprzednika. Co więcej, w testach porównawczych okazał się lepszy od modelu Llama 3.1 w kodowaniu i matematyce. Obsługuje wiele języków, od francuskiego, niemieckiego przez hiszpański, włoski, portugalski, aż po arabski, hindi, chiński, japoński i koreański, natomiast wśród 80 języków kodowania jakie obsługuje znajduje się m.in. Python, Java, C, C++, JavaScript oraz Bash.

Kluczowe zmiany w sztucznej inteligencji

W kontekście omawiania ważnych wydarzeń ze świata AI, które miały miejsce w ostatnim czasie nie można pominąć sukcesu naukowców z MIT, którzy wprowadzili system generatywnej sztucznej inteligencji (AI) dla baz danych – GenSQL, który umożliwia użytkownikom wykonywanie skomplikowanych analiz statystycznych na danych tabelarycznych za pomocą zaledwie kilku klawiszy. To nowe narzędzie jest pomocne w przewidywaniach, wykrywaniu anomalii, zgadywaniu brakujących wartości, naprawianiu błędów lub generowaniu danych syntetycznych. Co więcej, automatycznie integruje zbiór danych tabelarycznych z generatywnym modelem AI probabilistycznego, który uwzględnia niepewność i dostosowuje swoje decyzje na podstawie nowych danych. Może również służyć do tworzenia i analizy danych syntetycznych, które odzwierciedlają rzeczywiste dane w bazie. To szczególnie przydatne w przypadkach, gdy wrażliwe dane nie mogą być udostępniane, np. dane medyczne pacjentów, lub gdy rzeczywiste dane są rzadkie. To narzędzie otwiera nowe możliwości w analizie danych tabelarycznych, a jego wykorzystanie może przyspieszyć procesy badawcze i decyzyjne w wielu dziedzinach. 

Bądźmy beneficjentami tego wyścigu

Giganci z branży AI intensywnie rywalizują ze sobą i nieustannie udoskonalają swoje produkty, aby osiągnąć przewagę technologiczną. Użytkownicy korzystający z dobrodziejstw owej rywalizacji w konsekwencji sami osiągają przewagi konkurencyjne w obszarach swoich działalności. Modele językowe znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach, od obsługi klienta po analizę danych i tworzenie treści. Z całego wachlarza dostępnych usług i produktów, jakie oferują firmy specjalizujące się w rozwoju sztucznej inteligencji, właściwie każdy zainteresowany znajdzie dla siebie użyteczne narzędzie, które będzie wsparciem w zawodowych obowiązkach. Ale nie tylko pracą człowiek żyje. AI znajduje zastosowanie również w życiu prywatnym. Firmy co chwilę wypuszczają wiele ciekawych narzędzi, które urozmaicają aplikacje, których na co dzień używamy w prywatnych celach. Zatem warto obserwować trendy i nowości na rynku, żeby być nie tylko wydajniejszym pracownikiem, ale również po to, aby kompresować czas realizacji codziennych zadań.

Jednocześnie należy pamiętać, że rozwój technologii generuje nowe wyzwania związane z etyką i regulacjami. Wspomniany AI Act, wprowadzony przez Unię Europejską, stanowi istotną barierę w rozwoju sztucznej inteligencji na rynku europejskim. Unijne regulacje, które powodują ograniczenie dostępu do nowoczesnych technologii i zaawansowanych narzędzi mogą spowolnić rozwój tego sektora i negatywnie wpłynąć na konkurencyjność gospodarki UE na rynku globalnym.

Źródła

1. ‍China-based inventors lead on global GenAI patents: UN report‍
2. Alibaba, Baidu, Other Chinese AI Firms Rush to Fill Gap Left by ChatGPT in China‍
3. China plans leading role in global AI race on standards and computing power push
4. Researchers Leveraging AI to Train (Robotic) Dogs to Respond to Their Masters
5. Scaling AI for the Coming Data Deluge
6. AI and imaging advances revolutionize multiple sclerosis diagnosis
7. OpenAI and Los Alamos National Laboratory announce bioscience research partnership
8. GPT-4o mini: advancing cost-efficient intelligence
9. Introducing Llama 3.1: Our most capable models to date
10. Meta won’t release its multimodal Llama AI model in the EU
11. Mistral Large 2
12. MIT researchers introduce generative AI for databases